Sandra Rottenberg schreef samen met haar nicht Hella Rottenberg de bijzondere en persoonlijke geschiedenis van haar grootvader Isay en zijn sigarenfabriek in het stadje Döbeln bij Dresden in Nazi-Duitsland. Eerste exemplaar was voor Job Cohen, Atlas Contact is de uitgever en ZijWasErbij...

Isay Rottenberg neemt in 1932 een sigarenfabriek over in het stadje Döbeln nabij Dresden. Niet zomaar een fabriek, maar de modernste van Duitsland, waartegen de concurrenten een felle campagne voeren. Waarom stapt hij in dit avontuur? En waarom blijft hij als Hitler een half jaar later aan de macht komt?

Hella en Sandra gaan op zoek naar het verhaal over zijn verblijf in nazi-Duitsland waarover hun geliefde grootvader, die ze goed hebben gekend, nooit een woord heeft losgelaten. Ze vinden de fabriek terug en binnen ontwaren ze de oude machines. Het stadsarchief bevat een schat aan documenten, zelfs woordelijke verslagen, waarin te lezen is hoe Isay onverschrokken strijd levert om zijn bedrijf te behouden, een strijd die hij tenslotte verliest.

Het lukt Hella en Sandra het politieke en economische steekspel om de fabriek, waarin hoge nazi's zijn betrokken, te reconstrueren. Tijdens het onderzoek leren ze hun grootvader van een onbekende kant kennen.

Tijdens een drukbezochte boekpresentatie bij uitgever Atlas Contact vertelden Sandra en Hella over hun zoektocht. We kregen foto's te zien van de kleinkinderen met hun grootvader en hun bezoek aan Döbeln waar ze op de fabriek stuitten. Job Cohen nam het eerste exemplaar in ontvangst. Hij noemde het boek 'Ademloos leesvoer over een autonome grootvader'.

Manja Ressler schrijft op Jonet.nl, online community van Joods Nederland: ‘Met De sigarenfabriek van Isay Rottenberg hebben de schrijfsters Hella en Sandra Rottenberg ook een bijdrage geleverd aan een onderbelicht deel van de geschiedenis van de Shoa'.

En historicus Jolande Withuis noemt het boek: 'Een gewetensvolle, vasthoudende speurtocht met als uitkomst een meeslepend verhaal, vol inkijkjes in de vooroorlogse machtsuitoefening door de nazi's.'

Zie verder voor de inhoud en het eerste hoofdstuk de site van Atlas Contact. De sigarenfabriek van Isay Rottenberg, de verborgen geschiedenis van een joodse Amsterdammer in nazi-Duitsland van Hella en Sandra Rottenberg is te koop voor € 21,99.

Eerder maakten Sandra en Hella al een documentaire over hun speurtocht. Nog te beluisteren via NPO 1 / VPRO waar ook foto's van de fabriek op staan.

Sandra Rottenberg boeken voor een lezing of dagvoorzitterschap? Vul dan het contactformulier in of bel direct met ZijSpreekt: 06-53148796.

Marga Miltenburg
1 november 2017