Internationale betrekkingen (China en Japan)

Joan Veldkamp is politicoloog, journalist en China- & Japan deskundige.
In 2005 vertrok zij naar Tokio waar ze als correspondent werkte voor De Volkskrant en Elsevier. Ze had er het gevoel op een andere planeet te zijn beland. De unieke Japanse samenleving kent vele ongeschreven regels en omgangsvormen - het eindeloos buigen tijdens een begroeting is nog maar het begin - en het straatbeeld vertoont een grote diversiteit aan subculturen, die de uniformiteit van de salarymen doorbreken.

Met haar vrolijke en scherpe pen schreef Veldkamp reportages over de excentrieke mangafans, de yakuza-gangsters, de traditionele geisha’s en de sumoworstelaars. Maar ook gewone Japanners - voor wie bescheidenheid de maat is en het groepsbelang boven dat van het individu gaat - vormden een bron van inspiratie.

Uiteraard volgde ze ook de politieke, economische en maatschappelijke ontwikkelingen op de voet. Alles kwam samen toen Japan in 2011 werd getroffen door een nucleaire ramp en een tsunami en het land in de grootste naoorlogse crisis belandde. Veldkamp schreef er een reeks aangrijpende artikelen over.

In 2009 verhuisde ze met haar gezin naar Shanghai in China waar daadkracht en vooruitgang de boventoon voeren. Ze belandde in een samenleving op drift. Ze werkte er voor Elsevier en NOS Radio 1; in haar reportages stond vaak de mens centraal - van de brugwachter Chen in Nanjing die ongelukkige Chinezen ervan weerhield om een wanhoopsdaad te begaan, tot de devote mevrouw Lifang in Shanghai die met haar illegale thuiskerk eenzame buurtgenoten opving.
Daarnaast concentreerde Veldkamp zich op haar specialisatie: Internationale Betrekkingen. De dominante rol van het machtige China in de regio en de gevolgen daarvan voor de verhoudingen met de buurlanden en met Amerika en Europa, blijft een actueel thema.

Dankzij haar internationale journalistieke ervaring weet Veldkamp op inspirerende en toegankelijke wijze de maatschappelijke ontwikkelingen in Azië te duiden en helder uitleg te geven over complexe politieke verhoudingen en conflicten in de regio. Met name tussen China en de buurlanden. Maar bovenal legt ze de relatie naar het individu en geeft ze inzicht in wat de ontwikkelingen betekenen in het dagelijks leven.

Na terugkomst in Nederland (eind 2011) werd Veldkamp buitenlandredacteur bij de NOS (tot eind 2015) en werkte ze als freelance journalist.

Ook pakte ze de research op voor haar eerste boek ’Vrijhaven Shanghai’ (verschenen: september 2017 bij Uitgeverij Balans). In deze wervelende geschiedschrijving, over Shanghai als toevluchtoord tijdens de Tweede Wereldoorlog, zijn de persoonlijke verhalen verwerkt van de joodse jongens Peter Engler en Guenter Cohn.
In 1938 wisten zij met hun ouders nazi-Duitsland te ontvluchten; later beleefden zij in het getto van Shanghai, ondanks alle armoede en dreiging, een onvergetelijke jeugd. Het verhaal wordt gecombineerd met de memoires van de Nederlandse zakenman Hans Hennus die de terreur van de Japanse bezetter in Shanghai onderging in een gevangenenkamp. Aan de heerschappij van de blanke buitenlanders in Azië kwam een einde en tenslotte werden ook de Japanners verslagen; na de oorlog zag Mao zijn kans schoon en brak in China het communistische tijdperk aan. Bekijk de impressie van boekpresentatie in ZijWasErbij.

Veldkamp keert regelmatig terug naar Japan en China. Haar bevlogenheid en brede kennis over deze landen, die ze als haar tweede thuis beschouwt, maakt haar tot een interessante en veelzijdige spreker. Ze geeft lezingen en presentaties over de volgende thema’s:

• Haar boek ’Vrijhaven Shanghai; hoe duizenden joden in China aan de holocaust ontkwamen’.
• Japan (het zakenleven, de maatschappelijke ontwikkelingen, de cultuurverschillen met het westen, de relatie met China en met bondgenoot Amerika)
• China (de historie, de groeiende macht van Beijing en de invloed daarvan op grote delen van de wereld, de verhoudingen met Amerika, Japan en Europa, de mensenrechten en de maatschappelijke ontwikkelingen)

Haar publiek varieert van oorlogsgeïnteresseerden en Azië-adepten, tot zakenmensen en studenten.