Het bieden van een zinnige invalshoek

Marjan Slob is sinds april 2023 de nieuwe Denker des Vaderlands. De filosoof en essayist ziet het als haar missie om inzicht en begrip te verruimen, zonder daarbij contact met de realiteit te verliezen. Haar thema is Ruim Denken, al denkend vanuit de plek waar je staat ruimte scheppen voor andere waarden en ervaringen dan alleen die van jezelf. Wees open, zo open als je aankunt. Luister. Kijk. Slob volgt Paul van Tongeren op en is benoemd voor twee jaar. Op de site Denker des Vaderlands licht ze haar thema toe.

Als poldermeisje voelde Marjan Slob zich een vreemde eend in de bijt, maar toen zij filosofie ging studeren, was die eenzaamheid voorgoed voorbij. Ze had haar stiel gevonden. 

Na haar afstuderen bekwaamde ze zich op de Postdoctorale Opleiding Journalistiek in het schrijven. Ze vestigde zich als zelfstandig schrijver, en dat is ze – op een vijfjarig intermezzo als hoofdredacteur van (het publiekstijdschrift) Humanist na – altijd gebleven. Gaandeweg groeide ze uit tot een beschouwer en essayist. 

Haar denkkracht, maatschappelijke sensitiviteit en originele blik vielen in de smaak bij organisaties als het Rathenau Instituut, de Onderzoeksraad voor Veiligheid, de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, het Centrum voor Ethiek en Gezondheid, het Planbureau voor de Leefomgeving, de staf Deltacommissaris, etcetera. Voor hen schreef ze onderzoekende essays, vaak op basis van interviews met sleutelfiguren.

Eind augustus stopte ze na ruim drie jaar met haar columns voor de Volkskrant (opiniepagina), maar recenseert ze nog altijd non-fictie voor die krant. Er is ook vrij werk van haar uitgegeven, waaronder: ‘Foute Fantasieën: kleine filosofie van de ontvankelijkheid’ (over het mysterie dat zij zich als geëmancipeerde vrouw laat inpakken door romantische fictie) en ‘Hersenbeest: filosoferen over brein en de menselijke geest’ (over de invloed van de snel opkomende hersenwetenschappen op klassieke filosofische kwesties zoals de vrije wil, bewustzijn, identiteit). Met ‘Hersenbeest’ won ze in 2017 de prijs voor het beste filosofieboek.

Eind september 2020 verscheen bij Ambo/Anthos De lege hemel: over eenzaamheid. Een kleine filosofie van de eenzaamheid. Hierin presenteert ze ’eenzaamheid’ als het nare gevoel dat je krijgt als je een tekort aan verbondenheid ervaart. Maar eenzaamheid is ook een vermogen. Als je eenzaam bent, lijd je aan wat er niét is, en dat getuigt van zelfreflectie en voorstellingsvermogen. Lees ook het artikel van Brainwash waarin Marjan spreekt over eenzaamheid in coronatijd. Marjan: ’Eenzaamheid is een menselijk talent’.

Marjan Slob heeft meer dan twintig jaar ervaring als spreker en moderator en weet heel goed wat een debat nodig heeft (ze heeft zelf tientallen debatten georganiseerd). Ze komt tot de kern van een zaak. Kennis kan ze snel en aansprekend toepassen op allerlei actuele maatschappelijke kwesties. Haar opinie is zinnig en origineel. Marjan spreekt vanuit een oprechte interesse in een onderwerp en gaat daarna graag, hardop denkend, in gesprek met aanwezigen. Ze vindt het leuk en interessant om op een congres van experts een filosofische reflectie te geven op het thema van de dag. Zolang die experts een maatschappelijke missie hebben of ethische kwesties tegenkomen, kan zij een zinnige invalshoek aanbieden.

Als filosoof vindt ze aandacht een spannend fenomeen. Marjan: ’Aandacht heeft te maken met openheid voor de wereld. Steeds vanuit een eigen betrokkenheid - maar eerder ontvankelijk dan doelgericht. Wat gebeurt er in aandacht? Dit verken ik o.a. in webinars voor bestuurders’.

Veelzijdige Marjan Slob kan ook lezingen verzorgen over de onderwerpen:

• Ruim denken, het thema als Denker des Vaderlands 2023
• Hersenwetenschappen, de vrije wil en zelfmanagement
• Mensbeelden: de kracht en beperkingen van hersenwetenschappen  
• Fantasie, feminisme en verlangen: hoe het kan dat ik als feminist toch van romantische pulp (zoals de Bouquetreeks) hou
• Fake news en alternative facts: over het belang en de grenzen van waarheid in een democratie